«کرامت انسانی» و «مدارا» در آیات و روایات و نقش آن در دوستی و تقریب

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانشپژوه دکتری تفسیر تطبیقی جامعة المصطفی العالمیه

چکیده

 انسان موجودی اجتماعی است و گریزی از آن ندارد. ازاین‌رو ناچار به تعامل با هم‌نوعان خود است. رعایت اصول و فرمول‌هایی در ارتباطات اجتماعی می‌تواند روابط وی را سازنده‌تر و پرثمرتر نماید و انسان از آن بهتر و بیشتر نفع ببرد. یکی از این اصول، اصل کرامت انسانی و دیگری اصل مدارا و مماشات است. در اصل اول با لحاظ اینکه انسان خلیفه الهی است و روح الهی در وی دمیده شده و خداوند تاجِ «و لقد کرّمنا» بر سر وی نهاده و آیات و روایات و نمونه‌های رفتاری زیادی از ائمه دین و افراد تربیت شده ایشان در طول تاریخ به ارزشمندی انسان پرداخته است، می‌توان به کرامت و ارجمندی انسان پی برد و آن را در ارتباطات مراعات نمود. با مراعات این اصل، روابطِ بسیار بهتر و سازنده‌تری میان انسان‌ها شکل خواهد گرفت. رعایت این اصل، فضای ارتباطات انسانی را سالم‌ و ظرفیت تحمل افراد را در مقابل همدیگر افزایش می‌دهد. اصل دیگر، مماشات و مدارا است. رعایت این اصل در روابط اجتماعی از بسیاری از نزاع‌ها و درگیری‌ها جلوگیری نموده و تنش‌ها را تبدیل به دوستی‌ها می‌نماید. این اصل نیز بسیار مورد اهتمام شریعت است و آیات و روایات زیادی درباره آن وارد شده و نمونه‌های الگویی و عملی هم از ائمه دین و هم از تربیت‌شدگان ایشان در تاریخ موجود است که در این عرصه می‌تواند بسیار کارآ و مفید باشد.

کلیدواژه‌ها